چکیده هدف: هدف از این تحقیق تأثیر شانزده هفته تمرین با شدّت پایین و مصرف مُکمّل استروژن بر میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوانی در رات‌های اورکتومی‌شده است. روش: در این پژوهش 130 سر موش مادة دو ماهه از نژاد اسپراگوداولی با وزن10±250 گرم انتخاب شدند. 10 سر موش در همان ابتدا به منظور تعیین کلسیم و استحکام استخوان ران‌‌ها کشته شدند و120 سر موش باقیمانده در چهار گروه 30 تایی (گروه کنترل، گروه تمرینی، گروه مصرف مُکمّل استروژن و گروه تمرینی همراه با مصرف مُکمّل استروژن) تقسیم شدند. زمان کل تمرین 16 هفته و هر هفته سه جلسه بود. در هشت هفتة اوّل، برنامة تمرینی با سرعت 12 متر بر دقیقه به مدّت 15 دقیقه آغاز می‌گردید و سپس هر دو هفته یکبار 10 دقیقه به سرعت اضافه می‌شد. در پایان هشت هفتة اوّل، برداشت تخمدان در تمامی‌موش‌ها صورت گرفت و یک ماه بعد از عمل جرّاحی برنامة تمرینی در هشت هفتة دوم تکرار شد. حیوانات با استفاده از کتامین (90 میلی گرم در هر کیلو گرم از وزن بدن) و زایلازین (8 میلی گرم در هر کیلو گرم از وزن بدن) بیهوش و سپس کشته می‌شدند. در پایان هشت هفتة اوّل، یک ماه بعد از عمل جرّاحی و در پایان هشت هفتة دوم استخوان ران سمت راست و چپ موش‌ها به ترتیب برای اندازه‌گیری میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوان بیرون کشیده شد. یافته‌ها: نتایج تحقیقات نشان داد در میزان رسوب کلسیم (04/0 = p) و استحکام استخوان (024/0 = p) تفاوت معناداری بین گروه‌ها وجود دارد. در مرحلة اوّل (هشت هفتة اوّل تمرین) مشخّص گردید تغییرات رسوب کلسیم و استحکام استخوان در گروه‌های تمرینی و تمرین همراه با مُکمّل معنادار بود (01/0 = p) در هشت هفتة دوم تمرینات نیز نتایج نشان داد میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوان در هر چهار گروه کاهش یافته و تنها در گروه کنترل معنادار بود (03/0 = p). نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد در دوران قبل از یائسگی، عامل مهم و تأثیرگذار بر جلوگیری از پوکی استخوان انجام برنامة تمرینی با شدّت مناسب و در دوران یائسگی انجام تمرین مناسب همراه با مصرف مُکمّل است.
)