تأثیر ایمان و معنویّت بر عملکرد ورزشی در اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیاردانشگاه اراک

چکیده

 بشر برای عبور از محدودیّت‌های مسیر خود همواره می‌اندیشد تا بتواند محدودیّت‌های موجود را طی نماید و هدف‌های جدیدی طرّاحی کند. این مسیر را پیوسته ورزشکاران طی می‌کنند. از آنجا که انسان یک وجود مادّی و معنوی دارد، بدیهی است که کمک‌های نیروبخشی و توانایی‌ها می‌تواند منشاء مادّی و معنوی داشته باشد؛ یعنی، برای شکوفایی کامل استعدادهای بشری می‌توان از کمک‌های مادّی و معنوی بهره جُست. هدف این مقاله، معرّفی راهبرد کمک‌های نیروزایی ایمان مذهبی از دیدگاه قرآن کریم است. در پیشینة بحث، کمک‌های نیروزایی مکانیکی، تغذیه‌ای، فیزیولوژیکی، داروشناختی و روان‌شناختی معرّفی شده است. سپس برای بهینه کردن عملکرد انسان از طرق دیگر، راهبرد کمک‌های نیروزایی ایمان مذهبی معرّفی شده است. این راهبرد در تاریخ اقوام و ملل مختلف چون یونان، ایران باستان و نهضت المپیک، ایران پس از اسلام، دیدگاه فیلسوفانی چون بوعلی سینا، ویلیام جیمز و امام خمینی (ره) مورد ملاحظه قرار گرفته است. مطالب را در قالب ایمان، مؤمن و ویژگی‌های مؤمن (آرامش، استقامت، عزّت، توکّل) از دیدگاه قرآن مورد توجّه قرار داده است. همان طور که می‌دانیم این ویژگی‌ها برای حضور در موقعیّت‌های بحرانی و سخت از جمله موقعیّت‌های ورزشی بسیار مؤثّر هستند که مؤلّف، آن‌ها را کمک‌های نیروزایی ایمان و معنویّت نام نهاده است. در این خصوص، سؤال‌هایی مطرح شده است که آیا می‌توان این قابلیّت را به حوزه‌های فرهنگی چون ورزش انتقال داد؟ سپس مؤلّفه‌های پدیدآورندة ایمان را که همان شناخت و عمل صالح است، بحث نموده است. در خاتمه توصیه‌هایی برای محققان، مسؤولان و مربّیان ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Faith and Spirituality on Sporting Performance in Islam

نویسنده [English]

  • Hasan Khalaji
چکیده [English]

Man has always been thinking to overcome his existing limitations to achieve his existing goals and to plan new ones. Athletes go through this course continuously. Since human being is both a spiritual and material creature, it is obvious that the origin of his strength and power may be spiritual and material, that is, he can use both spiritual and material forces to fully develop and activate his aptitudes. The aim of this article is to introduce the strategy of strengthening through religious beliefs from the Holy Quran's viewpoint.
In the literature to the study, strategies such as mechanical, nutritional, physiological, pharmacological and psychological ergogenic aids have been introduced. To optimize the outcomes and effects of these strategies, the strengthening strategy originating from religious belief has then been introduced, strategies which have been considered in the history different ethnic groups and nations such as Greece, Ancient Iran, and Olympic movement, post-Islam Iran, and also in the  viewpoints of great philosophers like Avicena ,William James and Imam Khomeini. The researcher has used the viewpoints of the holy Quran and great commentators such as Allame-tabataba'i, motahhari etc. The subject has been explained in the frame work of the Quran's definitions of the terms "belief", "believer", "believer's characteristics" (e.g. calm, endurance, esteem , trust in god). The last discussed property is the power and strength in competition (fighting).The source components of belief, that is, knowledge and good deed, have been discussed and several recommendations have been proposed for other researchers and trainers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ergogenic aids
  • Faith
  • Islam
  • The Quran
  • Physical Education
. الله جل و علا، 1376 «قرآن کریم» مترجم: محمّدمهدی فولادوند. جامعه مدرّسین. ص 41، 57، 67، 177، 182.      
2. آذربایجانی مسعود، 1383 «توجیه ایمان از دیدگاه ویلیام جیمز» فصل‌نامة دانشگاه قم ـ سال ششم (1) ص3 ـ 10    
3. الکسیس کارل،1387، «نیایش» مترجم: علی شریتی، چاپ نهم انتشارات الهام، ص30و51.
4. امین انورالخولی.1381« ورزش و جامعه» ترجمة حمیدرضا شیخی، ناشر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و سازمان مطالعه و تدوین کمیّت علوم انسانی دانشگاه‌ها  ـ ص 55.
5. ادارة کلِّ تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش،1360 «ورزش و تربیت بدنی در جمهوری اسلامی» علامه طباطبایی ص22.
6. اسوآهولاوبرادهتفیلد1372، روان‌شناسی ورزشی با رویکرد روانی ـ اجتماعی، ترجمة رضا فلاحی ـ محسن حاجیلو، تهران، دفتر تحقیقات و آموزش سازمان تربیت بدنی، ص290،451.
7. اصفهانی راغب (1412)، مفردات الفاظ قران به تحقیق صفوان عدنان داوودی، دارالقلم، دمشق و دارالشامیه بیروت، ص90.
8. بهشتی احمد، (1362) «مبانی تربیت بدنی در اسلام» ادارة کلِّ تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش، ص102تا105.
9. پژوهشکدة حوزه و دانشگاه،1380«انسان از دیدگاه اسلام»، تهران، سمت، ص165.
10. حاج عظیمی نصرت الله و ایزدپناه «تاریخ ورزشی ایران» بی‌تا و بی‌نا
11. حکیمی محمّدرضا و همکاران، 1363 «الحیاه»، جلد اوّل، تبلیغات اسلامی قم. ص513
12. خلجی حسن، «1378 اصول و مبانی تربیت بدنی و ورزش»، دانشگاه پیام نور، چاپ آزمایشی، ص55
13. خواجه نصیر طوسی، تمهید الاصول، ترجمة مشکوه الدّینی، انجمن حکمت،  ص 640.
14. رشاد علی اکبر،1377 «کیش پارسایان» (سخنرانی‌های آیت الله مجتبی تهرانی) پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی. ص27 ـ 50.
15. رواسی علی‌اصغر، گایینی عباس‌علی، علمیه علی‌رضا (1383) تأثیر تمرینات هیپوکسی اینتروال بر هموگلوبین، هماتوکریت، رتیکولوسیت و‌ سلول‌های قرمزخون در هنرجویان پسر تربیت بدنی، حرکت، (22): 135 ـ 121.
16. رولاندن، س «تاریخ جهان» مترجم: احمد بهمنش، جلد اوّل. بی‌تا، ص103.
17. صادقی حیدر 1384، مقدّمات بیومکانیک ورزشی، تهران، سمت، ص160.
18. صحیفة نور، 1361 «مجموعه رهنمودهای امام خمینی (ره)» جلد 9 وزارت ارشاد، ص272.
19. طباطبایی محمّدحسین، بی‌تا «معنویّت شیعه» تشیّع، ص161.
20. طباطبایی محمّدحسین، 1360 «انسان از آغاز تا انجام» صادق لاریجانی آملی، الزّهرا، تهران، ص440.
21. طباطبایی محمّدحسین، بی‌تا «تفسیرالمیزان» جلد نهم، مترجم: سیّدمحمّدباقر همرانی، دفتر انتشارات اسلامی، ص430 ـ 431.
22. علامه طباطبایی، بی‌تا، المیزان فی تفسیر قرآن، جلد 18، الاعلمی، بیروت، ص178 ـ 179.
23. علامه طباطبایی1360، رساله الولایه، اهل البیت، ص44.
24. عزیزی محمّد، (1375)، «بنیان فلسفی المپیزم»، فصل‌نامه المپیک، شمارة 1و2. کمیتة ملّی المپیک، ص14 ـ 18.
25. قمی حاج عبّاس، 1376، «مفاتیح الجنان» مترجم: الهی قمشه‌ای، فراهانی، ص55.
26. قنبری نیاکی، عبّاس، 1367«تربیت بدنی از دیدگاه اندیشمندان اسلام»، سازمان تربیت بدنی، ص64.
27. محدّث هادی و همکاران، 1382 «ترجمه و مفاهیم قرآن کریم»، دفتر ششم، بنیاد قرآن و عترت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ص18.
28. مظلومی رجبعلی1366، «ورزش در مسیر تاریخ»، ادارة کلِّ تربیت بدنی آموزش و پرورش، دفتر هشتم، ص77و105.
29. مرتضی مطهّری، (بی‌تا)، آشنایی با قرآن ـ شناخت قرآن  صدرا.
30. ملاصدری شیرازی1360، به تصحیح حسین نصر، ملّی، ص39.
31. ملکی تبریزی میرزاجواد 1359، «رساله لقاءالله»، مترجم: سیّداحمد فهری، فیض کاشانی، ص28،32،47.
32. واعظ کاشفی، مولاحسین «فتّوت‌نامه سلطانی»، مترجم: محمّدجعفر محجوب، ص206.
33. ویلیام، اچ، ملوین. 1376 «گامی نو در فراسوی تمرین‌های ورزشی ـ روش‌های نیروزایی»، مترجم: مهدی سهرابی، مؤسّسة فرهنگی آیینه، ص124و202.
34. Andrew Holowchak, M. (2002).Ergogenic Aide and the limits of Human performance in sport: Ethical Issues, Aesthetic Considerations. Journal of the philosophy of sport, XXIX, pp.75 ـ 86.
35. Coakley Jay, 2001"sport in society", seventh Edition, McGrow Hill, P. 473,467,
36. Ellis Cashmore, 2002 "sport Psychology" Humankinetics, P.214 ـ 217
37. Higgs, R, J.1995. "God in the stadium: Sport and religion in America". Lexington: The University of Kentucky press.
38. Ladd, T.and J.A.Mathisen, 1999. Muscular Christianity: Evangelical Protestants and the development of American sport. Grand Rupids MI: Baker Books
39. Garfield.c.A and Bennett, H.Z, 1984.Peak Performance: Mental training Techniques of the world, s greatest atheletes.Boston; Houghton Mifflin.pp.75.
40. Newburg, D. (1992), Performance Enhancement: Toward a working definition contemporary ـ thought ـ on ـ Performance ـ enhancement 1(1), Oct, pp. 10-25.
41. Overman.S.J.1997. "The Protestant Ethic on sport and recreation". Brookfield, VT: Ashgate
42. Schmidt, R& lee, (1999), Motor control and learning ـ A Behavior Emphasis .Human kinetics, pp.268.
43. Williams, M. (1994).The use of Nutritional Ergogenics Aids in sports: Is it an Ethical issue? International Journal of sport Nutrition. 4:120ـ 131.